telefon:
506 625 430
czynna
7.01 – 10–14, 15–19, 8.01 - 11:30–15:30, 17–18, 9.01 - 9:30–13:30, 17–18
tel/fax:
od poniedziałku do piątku w godzinach 9 - 16, tel. 504 856 500, 12 619 87 22
e-mail:
MUSICA-ARS AMANDA
powiększ
wykonawcy:
Z HISTORII MUZYKI
U progu romantyzmu
Orkiestra Filharmonii Krakowskiej
Aleš Kománek – dyrygent
Krzysztof Książek – fortepian
repertuar:
Carl Maria von Weber – Uwertura do opery Wolny strzelec
Hector Berlioz – Karnawał rzymski op. 9 *
Fryderyk Chopin – Rondo a la krakowiak F-dur op. 14
Franz Schubert – Symfonia h-moll Niedokończona D759
* 2019 – Rok Berlioza
miejsca nienumerowane
Krzysztof KSIĄŻEK – jeden z najciekawszych pianistów swojego pokolenia. Półfinalista i laureat dwóch nagród pozaregulaminowych w XVII Międzynarodowym Konkursie im. Fryderyka Chopina w Warszawie (2015) oraz laureat III nagrody i nagrody specjalnej za najlepsze wykonanie mazurków I Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego na Instrumentach Historycznych (2018).
Triumfator i medalista najwyższych konkursów ogólnopolskich i międzynarodowych, m.in.: Lviv International Chopin Piano Competition – I miejsce, Grand Prix oraz nagroda specjalna (2010); II American Paderewski Piano Competition – II nagroda, nagroda specjalna za najlepsze wykonanie utworu Paderewskiego (Los Angeles, USA 2013); IX Międzynarodowy Konkurs im. I. J. Paderewskiego – nagroda specjalna dla najlepszego polskiego uczestnika, (Bydgoszcz 2013); Ogólnopolski Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina – I nagroda oraz nagroda specjalna (Warszawa 2013); Concours International de Piano de l'Orchestre Philharmonique du Maroc – III nagroda (Rabat i Casablanca, Maroko 2016); IV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny Halina Czerny-Stefańska in Memoriam – I nagroda (Poznań 2017).
Występował na licznych festiwalach w kraju i zagranicą, m.in. na: Międzynarodowym Festiwalu Chopinowskim w Dusznikach Zdroju, Festiwalu „Chopin i Jego Europa”, Festival Chopin à Paris, New Year Music Festival w Gstaad, Wielkanocnym Festiwalu Ludwiga van Beethovena w Warszawie. Koncertował w Japonii, Chinach, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, Włoszech, RPA, USA, Polsce, na Słowacji, Ukrainie i na Węgrzech. 17 marca 2018 roku – w rocznicę prawykonania przez Chopina jego Koncertu f-moll – wystąpił jako solista z towarzyszeniem Collegium 1704 roku pod batutą Václava Luksa podczas koncertu „Warszawski Fortepian Chopina”, będącego pierwszą prezentacją kopii instrumentu marki Buchholtz.
Artysta na swoim dorobku ma 3 płyty. W listopadzie 2016 r. ukazała się płyta CD z Koncertem e-moll op. 11 Fryderyka Chopina, który artysta wykonuje wraz z Santander Orchestra pod dyrekcją José Maria Florêncio (wyd. DUX). Jesienią 2017 roku została wydana solowa płyta Krzysztofa Książka z utworami Fryderyka Chopina (wyd. DUX). W 2018 roku w serii The Real Chopin Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina ukazało się premierowe nagranie na kopii warszawskiego fortepianu Fryderyka Chopina: Buchholtza z ok. 1825 roku. Jest to pierwsze nagranie artysty na instrumencie historycznym, na którym na którym poza utworami Chopina prezentuje również kompozycję Karola Kurpińskiego.
Krzysztof Książek rozpoczął naukę w klasie fortepianu mgr Grażyny Hesko-Kołodzińskiej (PSM I st. im. S. Wiechowicza w Krakowie). Jest absolwentem Akademii Muzycznych w Krakowie i Bydgoszczy w klasie prof. Stefana Wojtasa. Obecnie, w ramach studiów podyplomowych w klasie prof. Arie Vardiego, studiuje w Hochschule für Musik, Theater und Medien Hannover.
Jest stypendystą Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Fundacji Pro Musica Bona, programu stypendialnego "Młoda Polska". W latach 2005-2011 był objęty programem Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci. W marcu 2014 roku otrzymał Stypendium Krystiana Zimermana.
W kręgu jego zainteresowań znajduje się również kameralistyka, której uczył się pod kierunkiem prof. Kai Danczowskiej, mgr Justyny Danczowskiej, dr hab. Sławomira Cierpika, prof. Marii Szwajger-Kułakowskiej. Występuje w duecie fortepianowym ze swoją żoną Agnieszką Zahaczewską-Książek.
Krzysztof Książek jest reprezentowany przez Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena.
Aleš KOMÁNEK – finalista 10. Międzynarodowego Konkursu Dyrygenckiego im. G. Fitelberga w Katowicach 2017 i finalista przesłuchania do 2. stypendium Charlesa Mackerrasa z English National Opera w Londynie 2014. Ukończył z wyróżnieniem dyrygenturę na Akademii Muzyki i Sztuk Scenicznych w Pradze a następnie studia podyplomowe na Uniwersytecie Muzycznym i Sztuk Scenicznych w Wiedniu. Studia uzupełniał w Konserwatorium Paryskim u Zsolta Nagy, w Manchesterze u Clarka Rundella, kierownika wydziału dyrygentury Royal Nothern College of Music, a także uczestnicząc w zajęciach z dyrygentury
w klasie mistrzowskiej Wolfganga Scheidta w Wiedniu, oraz biorąc udział w kursach mistrzowskich z dziedziny opery w Europejskiej Akademii Muzycznej w Teplicach pod okiem Norberta Baxa i Dwighta Benneta.
Aleš Kománek pracował jako gościnny dyrygent z Praską Kameralną Orkiestrą Symfoniczną oraz licznymi filharmoniami czeskimi, w tym z Filharmonią Brneńską, Morawską Filharmonią w Ołomuńcu i Ensemble Prague Modern. W ramach przeprowadzania konkursów i kursów mistrzowskich dyrygował Georg Enescu Philharmonic w Bukareszcie, Ensemble of the Orquestra de Cadaqués w Barcelonie i fińską Jyväskylä Sinfonia. Wraz z Orkiestrą Symfoniczną Radia Pilzneńskiego Kománek poprowadził pierwsze nagranie nieznanej 10. symfonii, zmarłego w 2000, czeskiego kompozytora Jaromíra Podešvy. Z kolei dla Rundel Music Publications w Niemczech nagrał z Orkiestrą Filharmonii im. Leoša Janáčka w Ostrawie
i Morawskim Chórem Kameralnym płytę CD z utworami wokalno-instrumentalnymi innego współczesnego czeskiego twórcy, Pavla Staněka. W Uściu nad Łabą z powodzeniem zadebiutował jako dyrygent operowy prowadząc „Cyganerię“ Pucciniego.
Aleš Kománek jest laureatem stypendiów czeskiego Ministerstwa Kultury, Czeskiego Funduszu Muzycznego oraz miasta Ostrawy. Od października 2017 nieustannie wzbogaca i poszerza swoją wiedzę i doświadczenie, jako doktorant Akademii Muzycznej i Sztuk Scenicznych im. Leoša Janáčka w Brnie pod kierunkiem znanego dyrygenta Tomáša Hanusa.
Koncerty z Filharmonią Krakowską będą drugim pobytem artysty w Polsce, po jego występach z orkiestrą Filharmonii Rzeszowskiej.
U progu romantyzmu
Romantyzmem w historii muzyki nazywamy okres obejmujący cały XIX wiek. Jest to jednak epoka niezwykle zróżnicowana. Zjawiska i tendencje zmieniały się i ewoluowały wtedy nie tylko z nastaniem kolejnych pokoleń kompozytorów, ale skrajnie różne prądy występowały równocześnie. Aby przedstawić choć część z nich, postanowiliśmy poświęcić tej epoce aż dwa koncerty, z których pierwszy prezentuje muzykę I połowy stulecia.
Mimo ogromnego zróżnicowania możemy określić pewne cechy wspólne dla muzyki, a właściwie dla myślenia o niej, w całym XIX wieku. Przede wszystkim był to więc czas prymatu uczucia nad rozumem. Poprzez dźwięki twórcy wyrażali siebie, a nośnikiem emocji stała się głównie melodia. Muzykę uznano za sztukę zdolną przekazywać też treści duchowe i metafizyczne. Do tego celu mogła służyć zarówno muzyka wokalna jak i instrumentalna, więc gatunki i formy przyjęte w spadku po epoce klasycyzmu zyskały w XIX wieku zupełnie nowe możliwości wyrazowe. Pojawiło się też kilka nowych gatunków, których forma była wręcz podporządkowana wyrażanej treści. Były to: miniatura fortepianowa, pieśń romantyczna, a także, już w drugiej połowie stulecia, poemat symfoniczny i dramat muzyczny. Niezwykle istotnym zjawiskiem społecznym, które dokonywało się stopniowo w pierwszej połowie XIX wieku, była zmiana statusu artysty, który z rzemieślnika i sługi przeobraził się w geniusza i boskiego pomazańca.
Początków romantyzmu muzycznego, podobnie jak literackiego, należy szukać w krajach niemieckojęzycznych, w twórczości takich kompozytorów jak Franz Schubert czy Carl Maria von Weber, którego Wolny strzelec (premiera w 1821 r. w Berlinie) uważany jest za pierwszą operę romantyczną. Jej najważniejsze cechy to język narodowy, tematyka nawiązująca do ludowych podań i baśni, pełnych zjawisk nadprzyrodzonych i niesamowitości, a w warstwie muzycznej m.in. zastosowanie tzw. motywów przypominających, przypisanych do konkretnych postaci czy sytuacji. Inni ważni niemieccy twórcy tego czasu to Robert Schumann czy Felix Mendelssohn-Bartholdy.
W latach 30. miejsce muzyczna stolica Europy przeniosła się do Paryża i to w tym mieście musiał zabłysnąć każdy chcący zaistnieć w świecie twórca. Kompozytorzy-wirtuozi tacy jak Ferenc Liszt czy Fryderyk Chopin w początkach swojej kariery oczarowywali socjetę stolicy Francji utworami w stylu brillant, pełnym olśniewającej, lekkiej, wręcz koronkowej wirtuozerii. W twórczości Chopina przykładami tego stylu są m.in. jego utwory jeszcze z czasów warszawskich – obydwa koncerty fortepianowe czy Rondo a la Krakowiak (1828).
W wielonarodowym w owym czasie Paryżu znaczący głos zaczęli mieć też kompozytorzy francuscy, spośród których wyróżnia się Hector Berlioz. Swoją autobiograficzną Symfonią fantastyczną (1830) zapoczątkował nurt muzyki programowej, a jego mistrzostwo instrumentacyjne było wzorem dla kolejnych pokoleń europejskich twórców. Uwertura Karnawał z jedną z najpiękniejszych partii solowych rożka angielskiego w całej historii muzyki pokazuje, że dobór odpowiedniej barwy może być równie istotny dla wyrażenia treści co melodyka czy harmonika.
Barbara Kalicińska
Wersja do druku
© Filharmonia Krakowska 2010