Polish
English
KALENDARZ
zwiń hide calendar
pokaż cały miesiąc
MENU
KASA BILETOWA

telefon:

506 625 430

czynna


7.01 – 10–14, 15–19, 8.01 - 11:30–15:30, 17–18, 9.01 - 9:30–13:30, 17–18

 REZERWACJA

tel/fax:

od poniedziałku do piątku w godzinach 9 - 16, tel. 504 856 500, 12 619 87 22

e-mail:

KALENDARIUM

III KRAKOWSKA JESIEŃ MUZYCZNA

2016-10-13, Czwartek
19:30

miejsce: Sala Złota
cena biletów:
30 zł
Zarezerwuj bilet

powiększ

wykonawcy:

Iwona Glinka – flet
Oriana Masternak – skrzypce
Maria Dutka – altówka
Beata Urbanek-Kalinowska – wiolonczela



repertuar:

Joseph Haydn – Kwartet fletowy D-dur op. 5 nr 1, Hob. II:D9
Michail Travlos – Kwartet fletowy Three Moods
Marta Ptaszyńska – Pink Magic (Songs of Sappho) na flet i trio smyczkowe *
Wolfgang Amadeus Mozart – I Kwartet fletowy D-dur KV 285

 

Jakiż to instrument, który szumi, świszczy i migocze. Bywa przeraźliwy, lekki, czasem znowu wychodzący poza bezpieczną przestrzeń. Klasyczne przebiegi, frullata, flażolety, multifony… Muzyka ta sprawia, że zaczynamy oddychać, poruszamy się wraz z nią. Flet bywa wykorzystywany w różnych konfiguracjach. Muzyka współczesna zna chyba jego wszystkie oblicza. Od pełnego wykorzystania solistycznego do nadanie jej zaledwie szeptu, które wtapia się w wir natchnionej poezji. Jednak flet, skrzypce, altówka i wiolonczela? Czy to nie brzmi zbyt klasycznie?

Józef Haydn napisał stosunkowo mało utworów na flet. Znamy oczywiście jego symfonie, w których rola tegoż instrumentu jest niebagatelna. Jednak w XVIII wieku pisanie na instrumenty solowe podyktowane było wieloma czynnikami. Głównym z nich był mecenat. Jednak i ten był zmienny, ponieważ mecenasi muzykowali na różnych instrumentach. W wypadku Haydna, niestety żaden nie interesował się fletem. Książę Nikolaus Esterhàzy grał na barytonie, a Ferdynand IV Burbon - odmianie liry. Co nie znaczy, że wielki klasyk nie spróbował komponowania na flet. Na początku 1760 roku Haydn napisał Koncert fletowy D-dur VIIf:1, który dzisiaj niestety nie jest nam znany. Wartym podkreślenia jest również fakt, że w czasach Haydna najczęściej flet transponował in D, dlatego też nowa rola tego instrumentu w orkiestrze spowodowała, że pięć z ośmiu symfonii skomponowanych w latach 1778-1781 napisanych jest w tonacji D-dur. Przykładem tej zależności powinien być również Kwartet fletowy op. 5, ale czy na pewno? Niestety autorstwo Haydna jest w tym wypadku bardzo wątpliwe. Wydawcy często podpisywali anonimowe dzieła nazwiskiem znanego kompozytora, aby podnieść ich sprzedaż, ten zabieg dotyczy również całego op. 5. Zawiera on dwie transkrypcje sekstetów Haydna, skomponowanych na flet, obój, dwoje skrzypiec, wiolonczelę i bas oraz cztery dzieła (Hob. II:D9–11 i G4), które niestety nie mają z twórczością Haydna nic wspólnego1 Co więc sprawiło, że utwory te brzmieć mogą Haydnowsko? Wbrew pozorom, nie jest to aż tak mylne. Kwartet fletowy D-dur op. 5 bliższy gatunkowo jest divertimentu. Widoczne są pewne prawidłowości formalne, charakterystyczne już dla kwartetu - jest to utwór czteroczęściowy, z menuetem. Jednak wewnętrzna budowa poszczególnych części wzorowana jest jeszcze na dwuczęściowych schematach z repryzą. Części szybkie przypominają tańce, dynamika oparta jest na prostych kontrastach forte-piano, jakie znamy również z jego wczesnych symfonii. Jednak i tutaj pojawią się niespodzianki.

Słysząc pizzicato Adagia nie sposób będzie oderwać skojarzeń od Mozarta, który z pewnością musiał słyszeć utwór przypisywany Haydnowi komponując pod koniec grudnia Kwartet fletowy D-dur KV 285. Wszechstronny dorobek kameralny Mozarta imponuje w porównaniu z utworami pozostałych klasyków. Rozpiętość jest ogromna, obejmuje różnorodne składy wykonawcze, od sonat na skrzypce i organy, przez różnorodne połączenia instrumentów dętych po kwartety smyczkowe. Kwartetów fletowych Mozart napisał cztery. I tutaj przynajmniej nie ma wątpliwości, co do ich autentyczności. Historia powstania KV 285 jest niezwykle ciekawa. Na początku grudnia 1777 tajemniczy jegomość nazwiskiem De Jean zamówił za 200 guldenów u Mozarta 3 koncerty oraz kilka kwartetów fletowych. Początkowo praca szła niezwykle szybko, jednak po kilku tygodniach kompozytor zaczął skarżyć się, iż „fletu jako instrumentu solowego nie może znieść2 . Tym sposobem zamówienie nie zostało ukończone, a Mozart otrzyma jedynie 96 guldenów zapłaty. Dopiero w roku 1981 udało się określić tożsamość zamawiającego, był to pochodzący z Bonn lekarz Ferdinand Dejean. Kwartet odpowiadał możliwościom wykonawczym zamawiającego-amatora, więc nie jest bynajmniej utworem wirtuozowskim. Partia fletu, odgrywa w nim podobną rolę do pierwszych skrzypiec w kwartecie smyczkowym. Muzyka ta złożona jest z jednolitych myśli tematycznych, jej kontrastowość ma swoje podłoże raczej w rozdźwięku między szeroką ekspozycją tematu, a przetworzeniem, wspartym przez minorową konstrukcję i chromatykę. Ornamentalna kantylena fletu w drugiej części połączona została attacca z pogodnym rondem, uznawanym za jeden z najpiękniejszych fragmentów, jakie napisano na flet solo.

Dwa bardzo tradycyjne kwartety kontrastują w programie z utworami najnowszymi. Słuchacz musi więc wskoczyć w króliczą norę i dać porwać się temu, co spotka na jej dnie. W czasach Haydna i Mozarta flecista miał bardzo małe możliwości wykonawcze, zostały one poszerzone dopiero w 1832 roku, kiedy to ogłoszony został mechanizm klapowy Boehma. W muzyce współczesnej flet jest instrumentem bardzo mocno eksploatowanym. Różnorodne techniki wykonawcze dają szerokie pole do eksploracji barwy. Kompozytorzy awangardowi dostrzegli jego ogromny potencjał. Dziś utwory takie jak Sequenza I Luciano Berio, Scrivio in vento Elliota Cartera, czy Im freundschaft Stockhausena staję się już klasyką. Również wielu flecistów jak np. Robert Dick specjalizuje się w wykonawstwie muzyki współczesnej.

Kwartet Fletowy Three Moods (Trzy nastroje) Michaila Travlosa skomponowany został w 2005 roku. Tytuły jego dwóch ostatnich części nawiązują do znanych gatunków nokturnu i ronda. Kompozytor wykorzystał w nim dwie odmiany fletu: flet in C oraz altowy, których odmienna barwa oddaje tytułowy nastrój poszczególnych części (I. Nastrój Trwałości, II. Nokturn w Błękitnym nastroju, III. Rondo w cyklicznym nastroju).

Flet w twórczości Marty Ptaszyńskiej jest ciągle żywym instrumentem. Pierwszym jej utworem na flet solo są Wariacje  z 1967 roku. Inne, w których odgrywa on ważną rolę to: Bajka o słowikach na baryton, flet, obój, klarnet, fagot, harfę, wibrafon i marimbę (1968), Cadenza na flet i perkusję (1971-72), Epigramy na chór żeński, flet, harfę, fortepian i perkusję (1976-77), Muzyka pięciu stopni na dwa flety i zespół perkusyjny (1979) oraz pochodzący z 1989 roku Ajikan na flet i perkusję.

Różowa magia. Pieśni Safony to cykl dwunastu preludiów inspirowanych poezją greckiej pieśniarki oraz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Miniatury mają wirtuozowski charakter. Są one zróżnicowane wyrazowo, a każda z nich została zaopatrzona fragmentem poezji, inspirującym kompozytorkę. Na temat połączenia barwy fletu z triem smyczkowym Marta Ptaszyńska wypowiada się w następujący sposób: „Flety wspaniale współgrają z instrumentami smyczkowymi,  ich połączenie otworzy ogromne bogactwo brzmień i kolorów  oraz da pole dla wyjątkowo bogatej ekspresji dźwiękowej”. W utworze tym wykorzystana została cała rodzina fletów, co z pewnością mocno wpłynie na wyobraźnię słuchacza. Dajmy się więc ponieść barwie i ukrytej poezji.

Anna Gluc



1 Informacje pochodzą ze strony internetowej Rochester Institut of Technology, która publikuje czasopismo internetowe: Haydn the online Journal of Haydn Society of North America, link: https://www.rit.edu/affiliate/haydn/haydn-and-flute, dostęp [27.09.2016r.]

2 D. Gwizdalanka, Przewodnik po muzyce kameralnej, Kraków 1998, s.445.


 

 

Iwona GLINKA – w wieku 18 lat ukończyła z najwyższym wyróżnieniem Państwowe Liceum Muzyczne w Gdańsku w klasie fletu Elżbiety Czapor. W tej samej instytucji uzyskała też dyplom w zakresie pedagogiki. Studia kontynuowała w gdańskiej Akademii Muzycznej w klasie Krzysztofa Langmana. Ukończyła je w roku 1994. W roku 2009 uzyskała doktorat w zakresie wykonawstwa fletowego, przyznany przez Akademię Muzyczną w Krakowie. Doktoryzowała się tam na podstawie pionierskiej na gruncie polskim rozprawy poświęconej interpretacji dzieł fletowych Briana Ferneyhougha, którą napisała pod kierunkiem prof. Barbary Świątek­Żelazny, oraz recitalu złożonego dzieł tego wybitnego kompozytora. W roku 2012 otrzymała doktorat w zakresie muzykologii, przyznany przez Uniwersytet Ateński, na podstawie dysertacji poświęconej współczesnym greckim utworom na flet solo, napisanej pod kierunkiem prof. Apostolosa Kostiosa. W latach 1991­-1994, dzięki stypendium przyznanemu przez Baloise Holding, była uczestniczką Letnich Kursów Akademii Muzycznej w Lenk (Szwajcaria), gdzie studiowała pod kierunkiem Petera­Lukasa Grafa. W roku 1992, dzięki stypendium przyznanemu przez burmistrza Darmstadtu, uczestniczyła w Wakacyjnych Kursach Nowej Muzyki w tymże mieście, doskonaląc umiejętności interpretacyjne u Pierre'aYvesa Artauda. W roku 1996 kontynuowała studia we Włoszech w Międzynarodowej Akademii Muzycznej w Bielli, ponownie pod kierunkiem Petera­Lukasa Grafa, oraz w Paryżu na zaproszenie Pierre'a­Yvesa Artauda. Jako solistka, kameralistka (m.in. członkini prestiżowego Hellenic Contemporary Music Ensemble Theodora Antoniou) oraz muzyk orkiestrowy (pierwsza flecistka w Ateńskiej Orkiestrze Symfonicznej). Iwona Glinka występowała w Grecji ­ gdzie mieszka od roku 1995 ­ oraz w Kanadzie, Niemczech, Polsce, Rosji, Stanach Zjednoczonych, Szwajcarii, Turcji i Włoszech. Jako aktywna propagatorka muzyki współczesnej dokonała ponad stu prawykonań utworów na flet (dzieł solowych, kameralnych, koncertów oraz z elektroniką); w jej dorobku znajduje się ponad sto dzieł skomponowanych specjalnie dla niej przez kompozytorki i kompozytorów z Australii, Grecji, Kanady, Polski, Stanów Zjednoczonych, Australii i Wielkiej Brytanii. Jako artystka-­rezydentka brała udział w wielu festiwalach: II Miedzynarodowy festiwal fletowy w Toronto (2015), V i X Sacred Music of Patmos (2005, 2010), Electro Media Works (2008), International James Galway Flute Festival (2007, występując na specjalne zaproszenie Jamesa Galwaya), III i IV Mediterranean Contemporary Music Days (2005, 2006), 3rd Flute Festival w Madison (2006), Archanes Festival (2002), Days of Contemporary Music (2002), Schoenberg Festival (2001), International Flute Festival w Rzymie (1997), International Computer Music Conference (1997).


Oriana MASTERNAK – naukę gry na skrzypcach rozpoczęła w wieku 7 lat. Studiowała w Akademii Muzycznej w Krakowie, Koninklijk Conservatorium w Brukseli, European Chamber Music Academy, Yale School of Music oraz w Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu. W 2015 roku uzyskała tytuł doktora sztuk muzycznych. Do jej artystycznych mistrzów należą Johannes Meissl, Roman Reiner, Katalin Sebestyen, Małgorzata Skorupa, Magdalena Szczepanowska oraz Tokyo Quartet. Ponadto brała udział w wielu kursach mistrzowskich. Oriana jest laureatką konkursów krajowych i międzynarodowych, jest także stypendystką wielu ważnych organizacji z Polski jak i zagranicy. Dzięki swemu bogatemu doświadczeniu, Oriana jest cenionym muzykiem kameralnym. W latach 2009­2012 wraz z Kwartetem Vistula studiowała w European Chamber Music Academy z siedzibą w Wiedniu, gdzie miała możliwość pracy pod kierunkiem najwybitniejszych postaci europejskiej i światowej kameralistyki. W marcu 2009 roku na zaproszenie prof. Raya Robinsona z Palm Beach Symphony, Kwartet wystąpił z koncertami w USA, m.in. w Kravis Center w ramach cyklu Young Artists’ Series. W lipcu 2009 roku, Vistula jako jeden z trzech kwartetów wyłonionych w trybie konkursowym, miał zaszczyt doskonalić swoje umiejętności pod kierunkiem legendarnego Tokyo String Quartet w ramach Pacific Music Festival w Sapporo (Japonia). W marcu 2012 roku Vistula została zaproszona na prestiżowy Norfolk Chamber Music Festival w Norfolk w Stanach Zjednoczonych (recitale i kursy mistrzowskie). Od 2013 roku Oriana współtworzy Messages Ensemble – zespół specjalizujący się w wykonawstwie polskiej muzyki kameralnej. Oriana od kilku lat regularnie koncertuje jako solistka i przede wszystkim, jako kameralistka w Azji, Ameryce Północnej i większości krajów Europy. W styczniu 2012 roku Oriana występowała w słynnej sali Musikverein w Wiedniu, zaś w listopadzie 2014 roku w Muzeum im. Puszkina w Moskwie. W 2014 roku nakładem wydawnictwa Akademii Muzycznej w Krakowie ukazała się debiutancka płyta artystki z utworami na skrzypce i fortepian Luciena Durosoira (przy fortepianie Sławomir Cierpik). Oriana Masternak prowadzi również działalność pedagogiczną jako asystent w Katedrze Skrzypiec i Altówki w Akademii Muzycznej w Krakowie. Była jurorem licznych konkursów oraz pedagogiem kursów mistrzowskich.


Maria DUTKA – w 2008 roku ukończyła z wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Krakowie w klasie prof. Janusza Pisarskiego. Studiowała także na Universtität für Musik und darstellende Kunst Wien pod kierunkiem prof. Wolfganga Klosa i as. Urlicha Schönauera (2008­2009), a także w prestiżowej European Chamber Music Academy (2009-­2011). W roku 2010 rozpoczęła studia doktoranckie na Akademii Muzycznej w Krakowie. Jest laureatką konkursów krajowych i międzynarodowych. Jest także stypendystką wielu organizacji z Polski i zagranicy. Uczestniczyła w wielu solowych i kameralnych kursach mistrzowskich pracując pod kierunkiem takich artystów jak: S. Kamasa, A. Darzins, H. Beyerle (Alban Berg Quartett), J. Meissl (Artis Qartett), C. Richter (Heine Quartett), G. Żyslin, A. Kouyoumdjian, Tokyo String Quartet, Artis Quartett, Apollon Musagete Quartett, S. Ashkenasi, P. Buck (Melos Quartett), S. Devich, A. Keller, J. Kluson, R. Schmidt (Hagen Quartett). Maria Dutka jest założycielem Kwartetu Smyczkowego Vistula, który działał w latch 2007­2012. Wraz z tym zespołem studiowała w European Chamber Music Academy z siedzibą w Wiedniu, mając możliwość pracy pod kierunkiem najwybitniejszych muzyków europejskiej i światowej kameralistyki. W marcu 2009 na zaproszenie prof. Raya Robinsona z Palm Beach Symphony Kwartet Vistula wystąpił z koncertami w USA, m.in. w Kravis Center w ramach cyklu Young Artists' Series w USA. W lipcu 2009 roku Kwartet miał zaszczyt doskonalić swoje umiejętności pod kierunkiem legendarnego Tokyo String Quartet w ramach Pacific Music Festival w Sapporo (Japonia). Wraz z Piotrem Tarcholikiem i Anną Amatys­-Borrelli w roku 2011 utworzyła Yaniewicz String Trio.Maria Dutka jako kameralistka i muzyk orkiestrowy koncertowała w Europie, Japonii i USA. Występowała na wielu prestiżowych festiwalach. Od 2011 roku jest altowiolistką Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Współpracuje także z orkiestrami Sinfonietta Cracovia i Capella Cracoviensis oraz Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej.


Beata URBANEK­-KALINOWSKA – jest doktorem w Katedrze Kameralistyki w Akademii Muzycznej w Krakowie. Ukończyła z wyróżnieniem studia w Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie wiolonczeli prof. Zdzisława Łapińskiego, Ecole Normale de Musique de Paris Alfred Cortot pod kierunkiem prof. Paula Julien oraz studia podyplomowe Solistenklasse w Staatliche Hochschule für Musik und Darstellende Kunst w Stuttgarcie, w klasie wiolonczeli prof. Petera Bucka. Jest laureatką licznych konkursów. Z wielką pasją oddaje się kameralistyce współtworząc formacje o zróżnicowanym profilu wykonawczym. Brała udział w licznych festiwalach, zbierając doskonałe recenzje w prasie polskiej i zagranicznej. Występowała w największych salach koncertowych Niemiec, Anglii, Francji i Szwajcarii podczas tournées z Nigelem Kennedy, z którym wykonywała w duecie Inwencje Dwugłosowe J. S. Bacha w opracowaniu na skrzypce i wiolonczelę. Od 2010 roku jest pierwszą wiolonczelistką utworzonej przez Kennedy’ego the Orchestra Of Life. Została zaproszona do współpracy przy nagraniu płyty NK The Four Elements dla SONY Classical (2011) oraz nowej edycji Pór Roku A. Vivaldiego (The Four Seasons. The Rewrite). Jest stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, laureatką stypendiów miast: Wrocławia oraz Krakowa oraz wielu fundacji promujących dokonania młodych polskich artystów. Beata Urbanek­Kalinowska jest koncertmistrzem wiolonczel w Orkiestrze Akademii Beethovenowskiej, którą współtworzy od początku istnienia zespołu.
Gra na wiolonczeli Wojciecha Topy z 2012 roku.

 


*prawykonanie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kolekcje” – priorytet „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca



Wersja do druku
Tworzenie stron - Fabryka Stron Internetowych Sp. z o.o. CMS - FSite

© Filharmonia Krakowska 2010

Przez dalsze aktywne korzystanie z naszego Serwisu (scrollowanie, zamknięcie komunikatu, kliknięcie na elementy na stronie poza komunikatem) bez zmian ustawień w zakresie prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez Filharmonię Krakowską im. Karola Szymanowskiego do celów marketingowych, w szczególności na potrzeby wyświetlania reklam dopasowanych do Twoich zainteresowań i preferencji w serwisach Filharmonii Krakowskiej i w Internecie. Pamiętaj, że wyrażenie zgody jest dobrowolne, a wyrażoną zgodę możesz w każdej chwili cofnąć. dowiedz się więcej. Chcemy, aby korzystanie z naszego Serwisu było dla Ciebie komfortowe. W tym celu staramy się dopasować dostępne w Serwisie treści do Twoich zainteresowań i preferencji. Jest to możliwe dzięki przechowywaniu w Twojej przeglądarce plików cookies i im podobnych technologii. Informujemy, że poprzez dalsze korzystanie z tego Serwisu, bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki, wyrażasz zgodę na zapisywanie plików cookies i im podobnych technologii w Twoim urządzeniu końcowym oraz na korzystanie z informacji w nich zapisanych. Ustawienia w zakresie cookie możesz zawsze zmienić.Akceptuję